Podatnicy, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową, mogą skorzystać z niższego opodatkowania dochodów uzyskanych z wytworzonych lub ulepszonych kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Podatek wynosi 5% podatku PIT lub CIT. Zespół doświadczonych doradców podatkowych bFAST oferuje przedsiębiorcom pomoc w skorzystaniu z ulgi.

Ulga IP BOX (od ang. skrótu IP – intellectual property, czyli własność intelektualna) została wprowadzona w 2019 roku. Mogą z niej skorzystać podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych lub według jednolitej stawki podatku dochodowego 19%. Podatek od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, czyli właśnie IP BOX, to rozwiązanie, które ma pobudzać rynek nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań dzięki wprowadzeniu preferencyjnego opodatkowania 5% w podatku PIT i CIT.

Ulga IP BOX – kto może z niej skorzystać?

IP BOX istnieje dla podatników, którzy wytwarzają kwalifikowane prawo własności intelektualnej w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej. Kolejnym warunkiem uprawniającym do skorzystania z niej jest prowadzenie odrębnej ewidencji zdarzeń gospodarczych obejmującej wszystkie operacje finansowe związane z dochodami z kwalifikowanych IP. Wreszcie istnieje także wymóg osiągnięcia dochodu z kwalifikowanego IP podlegającego opodatkowaniu w Polsce, a także poniesienia kosztów kwalifikowanych w związku z wytworzeniem, rozwinięciem lub ulepszeniem kwalifikowanego IP.

Czym jest działalność badawczo-rozwojowa?

Działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza, która obejmuje badania naukowe lub prace rozwojowe i jest podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W ramach działalności badawczo-rozwojowej prowadzi się badania naukowe (podstawowe, stosowane, przemysłowe) i prace rozwojowe. Jej efektem jest pozyskiwanie wiedzy, która może zostać wykorzystana do tworzenia nowych procesów, produktów lub usług.

Od 2022 roku, czyli od wprowadzenia przepisów Polskiego Ładu, ulgę IP BOX można stosować razem z ulgą B+R, czyli ulgą na badania i rozwój, do której są uprawnieni przedsiębiorcy prowadzący działalność badawczo-rozwojową na obszarze Polski. Jeśli przedsiębiorca komercjalizuje swoje prace i osiąga z nich dochody kwalifikowane, może zastosować obie ulgi. To rozstrzygnięcie bardzo korzystne z punktu widzenia przedsiębiorców, bo mogą skorzystać z przysługujących im ulg w każdej fazie procesu tworzenia produktu lub usługi: już od momentu opracowania rozwiązania poprzez jego testowanie aż po komercjalizację, czyli wprowadzenie produktu lub usługi na rynek.

Dla kogo jest IP BOX?

Grono podmiotów, które mogą skorzystać z ulgi IP BOX, jest bardzo szerokie. Należą do niego:

• przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą,
• wspólnicy spółki cywilnej,
• wspólnicy spółki jawnej,
• wspólnicy spółki partnerskiej,
• wspólnicy spółki komandytowej,
• przedsiębiorstwa w spadku.

W przypadku podatku CIT z ulgi mogą skorzystać:

• osoby prawne,
• spółki kapitałowe w organizacji,
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej – z wyjątkiem większości przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej,
• spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd na terytorium RP,
• podatkowe grupy kapitałowe.

Lista kwalifikowanych praw własności intelektualnej

Ulga IP BOX dotyczy kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Ich lista jest zamknięta i wymieniona w ustawie o PIT i CIT. Należą do nich:

• patenty,
• prawa z rejestracji wzorów przemysłowych,
• prawa ochronne na wzór użytkowy,
• prawa z rejestracji topografii układu scalonego,
• dodatkowe prawa ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
• wyłączne prawa o ochronie prawnej odmian roślin,
• prawa z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
• autorskie prawa do programu komputerowego.

Ulga IP BOX a programista

Wprawdzie omawiana ulga jest przeznaczona dla wszystkich przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową, ale w niektórych gałęziach gospodarki cieszy się wyraźnie większym zainteresowaniem niż w innych. Może się okazać szczególnie atrakcyjna dla programistów. Jednym z kwalifikowanych praw jest autorskie prawo do programu komputerowego. W przypadku programistów można łatwo ustalić dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Otrzymywane wynagrodzenie za przeniesienie praw własności intelektualnej do aplikacji czy kodu źródłowego programu komputerowego stanowi dochód z kwalifikowanego IP.

IP BOX a ryczałt

Z ulgi IP BOX mogą skorzystać przedsiębiorcy opodatkowani:

• w ramach skali podatkowej (PIT-36),
• podatkiem liniowym (PIT-36L).

Ulga IP BOX nie jest przeznaczona dla przedsiębiorców, którzy wybrali ryczałt jako formę opodatkowania swojej działalności. Podatek płacą jako procent od przychodów i nie mogą go zmniejszać o żadne koszty prowadzenia działalności. Stawka podatku jest uzależniona od rodzaju wykonywanych usług i może być różna nawet w obrębie tej samej branży. Przykładowo programiści płacą ryczałt w wysokości 12%, a pozostałe zawody w IT – 8,5% lub 15%.

Jak obliczyć dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnych?

W pierwszej kolejności trzeba ustalić dochód, który obejmie pięcioprocentowa, preferencyjna stawka podatkowa. Podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym. Wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według wskaźnika nexus. Wskazuje on, jaka część dochodu będzie podlegała pod ulgę IP BOX. To najbardziej skomplikowany etap obliczania samej ulgi IP BOX, ponieważ wskaźnik ten bywa powodem sporów z organami podatkowymi. Wielu podatników występuje do Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej o interpretację indywidualną, by mieć pewność, że prawidłowo go obliczyli.

Obliczając wskaźnik nexus, należy wykluczyć koszty, które nie są lub nie mogą być bezpośrednio związane z wytworzeniem, rozwinięciem lub ulepszeniem konkretnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Ustalając jego wysokość, trzeba pamiętać, aby istniał związek między:

• wydatkami poniesionymi przez podatnika w związku z wytworzeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
• kwalifikowanym prawem własności intelektualnej oraz
• dochodami uzyskiwanymi z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.

Ulga IP Box – korzyść dla firmy

O korzyściach wynikających ze stosowania ulgi najlepiej świadczą przykłady podatników, którzy z niej skorzystali. Poniżej przedstawiamy studium przypadku przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową firmę projektującą oprogramowanie. Miał wątpliwości dotyczące możliwości skorzystania z preferencyjnej stawki opodatkowania 5% IP BOX, więc zgłosił się do firmy bFAST.

Studium przypadku

Przedsiębiorca prowadzący JDG projektującą oprogramowanie poprawnie uznaje, że prowadzona przez niego działalność w zakresie tworzenia programów komputerowych jest działalnością badawczo-rozwojową, ponieważ obejmuje prace rozwojowe. W związku z tym może on skorzystać z preferencyjnego opodatkowania.

Firma ponosi różnego rodzaju koszty – między innymi kupuje lub wynajmuje sprzęt komputerowy, korzysta z samochodu w leasingu, opłaca usługi księgowe. Na koniec każdego okresu rozliczeniowego przedsiębiorca jest w stanie ustalić dochód z każdego sprzedanego programu komputerowego. Prowadząc wymaganą przepisami ewidencję, wyodrębnia w niej koszty związane z osiąganiem tego dochodu. Uwzględnia je we wzorze na wyliczenie wysokości wskaźnika nexus, a następnie oblicza podstawę opodatkowania preferencyjną stawką.

Aby się dowiedzieć, czy w prawidłowy sposób korzysta z ulgi IP BOX, przedsiębiorca wnosi o wydanie interpretacji podatkowej. Dyrektor KIS (DKIS) postanawia pozostawić wniosek przedsiębiorcy bez rozpatrzenia. Przedsiębiorca składa zażalenie na to postanowienie, jednak zostaje utrzymane w mocy w postępowaniu odwoławczym.

Ostatecznie sprawa trafia do sądu. WSA w Krakowie zgadza się ze skarżącym przedsiębiorcą i w wyroku z 4 maja 2023 roku sygn. akt I SA/Kr 285/23 uchyla zaskarżone postanowienia. Dzięki temu podatnik otrzymuje interpretację podatkową – potwierdzającą, że może korzystać z preferencyjnego opodatkowania stawką 5% w ramach ulgi IP BOX – i upewnia się, jak ma obliczać wskaźnik nexus w kolejnych latach.

Interpretacja podatkowa wydana po wyroku sądu

Interpretacja indywidualna wydana po wyroku WSA w Krakowie uznała stanowisko wnioskodawcy w dużej mierze za prawidłowe, potwierdzając możliwość skorzystania z ulgi IP BOX w sytuacji występowania związku między dochodem kwalifikującym się do ulgi a kosztami poniesionymi w celu jego uzyskania.

W opisywanym przypadku DKIS potwierdził, że prowadzona przez podatnika działalność w zakresie tworzenia oprogramowania ma charakter badawczo-rozwojowy. Uznał też, że autorskie prawo do programu komputerowego jest kwalifikowanym prawem własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy PIT, więc przedsiębiorca może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania.

Jedynie ujęcie we wskaźniku nexus wydatków poniesionych na serwis klimatyzacji w ramach kosztów wyposażenia biurowego i artykułów biurowych DKIS uznał za nieprawidłowe. DKIS podkreślił, że zgodnie z art. 30ca ust. 5 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych do kosztów, o których mowa w ust. 4, nie zalicza się kosztów niezwiązanych bezpośrednio z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej. Dotyczy to w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami.

Wysokość dochodu z kwalifikowanego IP ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego IP osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika nexus obliczonego według specjalnego wzoru określonego w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT.

W omawianym przypadku DKIS uznał, że przy zachowaniu właściwej proporcji należy uznać za koszty i uwzględnić przy obliczaniu wskaźnika nexus wydatki poniesione na:

• zakup lub wynajem sprzętu komputerowego i elektronicznego,
• koszty użytkowania samochodu,
• usługi księgowe i doradcze,
• składki na ubezpieczenia społeczne,
• zakup wyposażenia biurowego oraz artykułów biurowych (biurko, kosz na śmieci, komoda do biura, lampka na biurko, przedłużacze, baterie, toner, szafki na dokumenty, papier do drukarki, segregatory, długopisy);
• usługi telekomunikacyjne.

Dyrektor KIS zakwestionował jednak wydatek na serwis klimatyzacji, twierdząc, że wprawdzie wpływa on na komfort pracy, ale nie można go uznać za koszty faktycznie poniesione na działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej. Podkreślił, że trudno racjonalnie stwierdzić, że wspomniany wymieniony wydatek jest wprost związany z wytworzeniem, ulepszeniem lub rozwinięciem oprogramowania.

Właśnie dlatego warto się zwrócić o pomoc do ekspertów z zakresu prawa podatkowego, a także postępowań. Brak wejścia na drogę sądową w celu uzyskania interpretacji indywidualnej mógłby mieć w tym przypadku przykre skutki dla przedsiębiorcy w razie zakwestionowania rozliczenia podatkowego przez urząd skarbowy.

Ulga IP BOX – oferta bFAST

Doradcy podatkowi i księgowi bFAST pomagają przedsiębiorcom rozliczyć ulgę IP BOX. W ramach oferowanych przedsiębiorcom usług:

• określają, które rodzaje działalności mogą zostać objęte ulgą;
• ustalają wysokość dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej z uwzględnieniem kosztów B+R;
• obliczają wskaźnik nexus;
• sporządzają wnioski o indywidualną interpretację podatkową, jeśli pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości co do zastosowania ulgi;
• dokonują przeglądu wewnętrznej dokumentacji mogącej mieć wpływ na ulgę i przygotowują rekomendacje usprawniające wewnętrzne procedury;
• przygotowują deklaracje do złożenia w urzędzie skarbowym.

Zespół doradców podatkowych bFAST wyróżnia indywidualne podejście do klientów i duże doświadczenie, dzięki któremu są w stanie uzyskać korzystne rozstrzygnięcie.